понедельник, 19 августа 2013 г.

Նախագիծը որպես ուսուցման մեթոդ

Սովորողի համար նախագիծը սեփական ստեղծագործական պոտենցյալը հնարավորինս բացահայտելու  հնարավորություն է: Դա գործունեություն է, որը թույլ է տալիս արտահայտվել անհատապես կամ խմբով, փորձել սեփական ուժերը, կիրառել ունեցած գիտելիքները, օգուտ բերել, հրապարակորեն ցույց տալ արդյունքը:  Գործունեություն է, որն ուղղված է հետաքրքիր և հենց սովորողների կողմից ձևավորված խնդրի լուծմանը:
Այդ գործունեության արդյունքը խնդրի լուծման միջոցն է, գործնական բնույթ ունի և կարևոր է հենց բացահայտողների համար: Իսկ ուսուցչի համար ուսումնական նախագիծը զարգացման ինտեգրված  դիդակտիկ միջոց է, ուսուցում և դաստիարակում, որը թույլ է տալիս զարգացնել նախագծային  հատուկ /սպեցեֆիկ/ կարողություններ ու հմտություններ՝ խնդրի առաջադրում, նպատակամղվածություն, իրականացվելիք պլաններ, վերլուծություն, ներկայացում և ինքնաներկայացում, ինչպես նաև տեղեկատվության որոնում, ակադեմիական գիտելիքների օգտագործում, ինքնկրթությու,ն հետազոտական և ստեղծագործական գործունեություն:
Նախագծի սահմանումը տվող հեղինակների մեծամասնությունը, առանձնացնում են ուսուցման այս մեթոդի բնութագրական առանձնահատկությունների շարք: Առաջին հերթին  խնդրի առկայությունն է, որը պետք է լուծվի նախագծի վրա աշխատելու ժամանակ: Ընդ որում խնդիրը պետք է նշանակություն ունենա նախագծի հեղինակի համար, դրդի նրան լուծումներ փնտրել:
Նախագիծը պարտադիր պետք է ունենա պարզ, իրականացվելիք, հասանելիք նպատակ: Ընդհանուր առումով նախագծի նպատակը միշտ հանդիսանում է խնդրի լուծումը, բայց յուրաքանչյուր մասնավոր դեպքում՝ սեփական, անկրկնելի մարմնացումըԱյդ մարմնավորումը հանդիսանում է նախագծի արտադրանքը, որը ստեղծվում է հեղինակի կողմից նրա աշխատանքի ընթացքում և նույնպես դառնում է նախագծի խնդրի լուծման  միջոց:
Այսպես, խնդրի որոշումը, նպատակի ձևավորումը և նախագծային արտադրանքի մտածական կերպարի ստեղծումը, նախագծի առաջին բնութագրական առանձնահատկություններն են:
Նախագծի առանձնահատկություններից մեկն էլ աշխատանքի նախնական պլանավորումն է: Ամբողջ ընթացքը՝ սկսած  ծագած խնդրից մինչև նախագծի նպատակը, անհրաժեշտ է բաժանել առանձին փուլերի՝ յուրաքանչյուրի համար իրենց ժամանկավոր խնդիրներով, պարզել այդ խնդիրների լուծման միջոցները և դրա համար ռեսուրսներ գտնել, աշխատանքի համար մանրամասն աղյուսակ կազմել, որտեղ նշված լինի յուրաքանչյուր փուլի իրականացման ժամանակը: Նախագծային աշխատանքի պլանի իրականացումը, որպես կանոն, կապված է գրականության  և տեղեկատվության այլ աղբյուրների ուսումնասիրության հետ, տեղեկատվության ընտրության հետ: Հնարավոր է նաև կապված է տարբեր փորձերի անցկացման, գիտափորձերի, դիտումների, հետազոտությունների, հարցումների, ստացված տվյալների վերլուծության, եզրակացությունների ձևավորման և դրա հիման վրա ձևավորված սեփական տեսակետի հետ: Նախագծի խնդրի լուծման և  գտնված լուծման մարմնավորման համար ստեղծվում է նախագծային  արտադրանք: Նախագծային արտադրանքը պետք է ունենա պարզորոշ  սպառողական հատկություններ, որոնք էլ բավարարեն  խնդրի հանդիպած ցանկացած մարդու պահանջները, որի լուծմանը հենց ուղղված էր տվյալ նախագիծը:
Նախագիծը պարտադիր պետք է ունենա գրված մաս՝ հաշվետվություն աշխատանքի ընթացքի մասին, որտեղ նկարագրված են աշխատանքի բոլոր փուերը /սկսած նախագծի խնդրի առաջադրումից/, նրանց վրա հիմնված բոլոր որոշումները, առաջացած բոլոր խնդիրները, դրանց հաղթահարման միջոցները, վերլուծվում է հավաքված  տեղեկատվությունը, գիտափորձերի անցկացումը և դիտումը, ի մի են բերվում  հարցումների արդյունքները, արվում են եզրակացություններ, պարզաբանվում են նախագծի հեռանկարները:
Նախագծի անվիճելի պայմանն է հանդիսանում նրա հրապարակային պաշտպանությունը՝ աշխատանքի արդյունքի ներկայացումը: Շնորհանդեսի ընթացքում հեղինակը ոչ միայն արդյունքն է ցույց տալիս, այլ նաև ցուցադրում է սեփական գիտելիքները և  նախագծի խնդրի լուծման իր փորձը : Ինքնաներկայացումը նախագծային աշխատանքի կարևոր կողմն է:

Նախագծային ուսուցման մեթոդը իր էությամբ մոտ է պռոբլեմային ուսուցմանը, որը առաջարկում է  սովորողների մոտ ճանաչելի խնդրի  հետևողական և նպատակամղված առաջխաղացում, լուծում, որի միջոցով  նրանք ուսուցչի ղեկավարությամբ  ակտիվորեն նոր գիտելիքներ են սովորում: Պռոբլեմային ուսուցումը ապահովում է գիտելիքների ամրությունը  և դրանց ստեղծագործական օգտագործումը պրակտիկ գործունեության մեջ : Բացի այդ նախագծային մեթոդը նմանություն ունի զարգացնող կրթության հետ: Զարգացնող կրթությունը ուսուցման միջոց է, ընդ որում աշակերտը հանդիսանու է այդ գործունեության ամբողջական սուբյեկտը, գիտակցելով դնում է ինքակառավարման  նպատակներ ու խնդիրներ և ստեղծագործելով հասնում է դրանց իրականացմանը:
Ստուպնիցկայա <<Ի՞նչ է ուսումնական նախագիծը>>
Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Տաթևիկ Աբրահամյանի:

Комментариев нет:

Отправить комментарий