7-րդ դասարան, Գրականություն․ Երրորդ ուսումնական շրջան

25.04.2024

Աշխատանք դասարանում

Հորթը

Օրը թեքվում է դեպի մայրամուտ,

Հովերն են խաղում ձորալանջն ի վար,

Երկարում են խիտ ստվերներն անփույթ

Եվ կամաց-կամաց խառնվում իրար:

Մի հորթ է նստել թեք ձորալանջին,

Թփերում կորած կածանի վրա,

Կարծես քանդակված մի տերև լինի

Մոր լեզվի հետքը ճակատին նրա:

Խոնավ սևահողն իր խոնավ դնչին,

Թփի տակ նստել, որոճում է լուռ…

Մասրենու մի ոստ կպել է պոչին

Եվ թվում է, թե էլ չի պոկվելու:

Ականջի մեկը կախել է մի քիչ,

Իսկ մեկով ինչ-որ ձայներ է որսում,

Կախ ականջի տակ, կիսախուփ աչքից

Արցունքի բարակ առուն է հոսում:

                                                                                                                                                  Կանաչ փրփուր է կաթում շրթունքից,

Եվ կանաչել է լեզուն բերանում…

Իսկ աչքից բխած առվի ակունքին

Մի ճանճ է իջել ու չի հեռանում:

Մորթն է թրթռում, երբ ճոճվող թփի

Տերևը  հանկարծ քսվում է նրան,

Եվ թրթռում է մորթի հետ նրբին՝

Ծաղկած մասրենու ստվերը վրան…

Հորովելներ են ոլորվում դաշտին,

Սարերի վրա գառներ են մայում…

Մանկության աչքեր, դուք եք այդ հորթին

Մասրենիների արանքից  նայում:

Հարցեր և առաջադրանքներ՝

1. Բառերը էլ.  բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:

Ձորալանջ, անփույթ, կածան, որոճալ, հորովել:

2. Նկարագրի՛ր հորթին ըստ բանաստեղծության:
3. Նկարագրի՛ր հորթին շրջապատող բնությունը:
4. Բացատրի՛ր հետևյալ փոխաբերությունները՝ ա. Հովերն են խաղում ձորալանջն ի վար… բ. Հորովելներ են ոլորվում դաշտին…
5. Բանաստեղծության մեջ արտահայտված զգացումը մեկ բառով ինչպես կանվանես:

6. Տեքստի բոլոր գոյականները դարձրու հոգնակի:

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Ընթերցել Հարուկի Մուրակամի ,,Է՜հ, բախտս չի բերում,, պատմվածքը: 

23.04.2024

Աշխատանք դասարանում

Սահյանական ընթերցումներ 

Անունդ տալիս

Հայաստա՛ն, անունդ տալիս,
Ժայռի մեջ մի տուն եմ հիշում,
Ալևոր կամուրջի հոնքին
Ծիծեռի մի բույն եմ հիշում,
Թեքված մի մատուռ եմ հիշում
Եվ բերդի տեղահան մի դուռ,
Ավերակ տաճարի մի վեմ
Եվ բեկված մի սյուն եմ հիշում:

Հիշում եմ լքված մի թոնիր,
Բերանին մամռոտած մի խուփ,
Մամռոտած որմի խոռոչում
Մասրենու վարսաթափ մի թուփ,
Աշխարհի քարերին մաշված,
Աշխարհից խռոված մի ցուպ,-
Եվ հեռվում ինչ-որ ուշացած
Ձիերի դոփյուն եմ հիշում:

Արևոտ մի սար եմ հիշում,
Ճակատին ձյունի պատառիկ,
Սարն ի վար բարակ մի առու-
Շուրթերին հայրեն ու տաղիկ,
Ցորենի կանաչ արտի մեջ
Առվույտի կապույտ մի ծաղիկ
Եվ արտի եզրին՝ մենավոր
Մի բարդու շրշյուն եմ հիշում:

1. Դուրս բեր մգեցված բառերը և բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ։ 

2. Դուրս բեր քեզ դուր եկած ամենագեղեցիկ նկարագրությունը։ 

3. Դու ի՞նչ ես հիշում Հայաստան ասելիս։ 

Կարդա՛ 

Երկու թարմ հուշ

Սահյանի մասին

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Կարդա՛ Վ. Սարոյանի ,,Գողացած հեծանիվը,, պատմվածքը, վերլուծիր:

Պատմվածքից դուրս բեր այն հատվածը, որտեղ ներկայացվում է հեծանիվը վերցնելու

 պատճառը. արդարացվա՞ծ արարք է, ինչու՞:

Պատմվածքից դուրս բեր այն հատվածը, որտեղ նշվում է հեծանիվը լիովին իրենը համարելու պատճառը. վերլուծիր այդ հանգամանքը:

Տարբերություն կա՞ Այքի արած գողության և իրենից արված գողության միջև

 (երկու պատասխանի դեպքում էլ ասածդ հիմնավորիր): Իրավունք ունե՞ր զայրանալու:

18.04.2024

Աշխատանք դասարանում

Ընտրած բանաստեղծությունների ներկայացում։ 

Երկու թարմ հուշ

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

16.04.2024

Աշխատանք դասարանում

 Սահյանական ընթերցումներ

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Ընտրել Սահյանի բանաստեղծություններից մեկը կամ մի քանիսը, ընթերցել, պատրաստել տեսագրություն կամ ձայնագրություն։ 

Ընտրած բանաստեղծությունը կամ բանաստեղծությունները ներկայացնել բլոգում՝ անդրադառնալով բովանդակությանը և նկարագրություններին։ 

11.04.2024

Աշխատանք դասարանում 

,,Աներկյուղը,, հեքիաթի քննարկում։

Աղայանական օրերի ամփոփում։ 

 Սահյանական ընթերցումներ

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Սահյան

Ամպրոպից հետո

Երկինքն ավելի կապույտ է լինում,

Խոտերն ավելի կանաչ են լինում

Ամպրոպից հետո։

Ամպրոպից հետո

Ճերմակ շուշանը ավելի ճերմակ,

Կակաչն ավելի կարմիր է լինում

Եվ մեղրածաղիկն՝ ավելի դեղին։

Ամպրոպից հետո

Սարերն ավելի բարձր են երևում,

Խոր են երևում ձորերն ավելի,

Եվ տափաստաններն՝ ավելի արձակ։

Ծառերն ավելի խոնարհ են լինում

Ամպրոպից հետո,

Եվ հավքերը մեր գլխավերևում

Իրար կանչում են ավելի սրտով.

Ամպրոպից հետո

Բարի է լինում արևն ավելի,

Եվ մենք ավելի սիրով ենք իրար

Բարի լույս ասում։

Ամպրոպից հետո աշխարհը և դու

Հասկանալի եք լինում ավելի…

Հարցեր և առաջադրանքներ՝

1. Գրավոր պատմի՛ր բանաստեղծությունը:

2. Բանաստեղծության միջից դուրս գրիր հերոսներին իրենց բնութագրող բառերի հետ. օրինակ՝ կապույտ երկինք…։

3. Ո՞ր բառերն ու բառակապակցություններն են կրկնվում: Դրանք ի՞նչ են տալիս բանաստեղծությանը:

4. Ո՞ր տողերում է խտացված հեղինակի հիմնական ասելիքը՝ ստեղծագործության հիմնական գաղափարը:

5. Ո՞րն է այս բանաստեղծության փոխաբերական իմաստը:

6.Բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր հավք, խոնարհ, տափաստան բառերը :

09.04.2024

Աշխատանք դասարանում 

Կարդա՛ ,,Թումանյան և Աղայան,, հոդվածը։ 

Աղայանի մասին

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Կարդա ՛ ,,Խիզախը կամ  աներկյուղը,, հեքիաթը 
1. Դուրս գրի՛ր անհասկանալի բառերը, բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ: 

2. Բնութագրի՛ր  Աներկյուղին:

3. Գրի՛ր խիզախ բառի հոմանիշները և հականիշները:

4. Հեքիաթից դուրս գրի՛ր բարբառային բառեր և արտահայտություններ, բացատրի՛ր: 

03.04.2024

Աշխատանք դասարանում 

Կարդա՛ ,,Թումանյան և Աղայան,, հոդվածը։ 

Աղայանի մասին

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Կարդա՛ Աղայանի ,,Մանկական աշխարհայացք կամ Լույս ու մութ աշխարհները,, հեքիաթի երկրորդ  մասը: 

1.Գրավոր մեկնաբանեք հատվածները.

Ա. Առաջ Մութ աշխարհն էլ է եղել մեզանից մոտիկ,– ասում էր Գյուլնազ տատը։– Պատահել է, որ աղջկերքն իլիկ մանելիս՝ հանկարծ թելը կտրվել է, և իլիկը մի հորի միջով ընկել է Մութ աշխարհը։ Եթե իլիկ մանող աղջիկը մի բարի աղջիկ է եղել, Ներքի աշխարհի բարի պառավները նրա իլիկը վեր նետելով՝ ետ են դարձրել նրան։ Բայց հիմա Ներքի աշխարհն էլ է հեռացել մեզանից»։

Բ. «Հին ժամանակներում, ճշմարիտ է, Ներքի և Վերին աշխարհների մեջ սերտ հարաբերություն է եղել, բայց հետո մեր մեղքիցն է եղել, թե պատահմամբ՝ մեր աշխարհը ցածրացել է, առաջ՝ քիչ, և հետո՝ շատ։ Լսած ենք, որ մեր հեռացած ժամանակն էլ մի սանդուղք է եղել, և այդ սանդուղքով արդար մարդիկը վեր բարձրանալիս և վայր իջնելիս են եղել, բայց հիմա այդ սանդուղքն աներևութացել է, էլ չի երևում…»:

2. Գրե՛ք ձեր կարծիքը հեքիաթի վերաբերյալ: 

02.04.2024

Աշխատանք դասարանում 

Կարդա՛ և գրի՛ր, թե ինչ է ասվում բանաստեղծություններում։ 

Ռիչարդ Բախ․ բանաստեղծություններ։ 

Կարդա՛ ,,Թումանյան և Աղայան,, հոդվածը։ 

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Կարդա՛ Աղայանի ,,Մանկական աշխարհայացք կամ Լույս ու մութ աշխարհները,, հեքիաթի առաջին մասը: 

1. Դուրս գրի՛ր անհասկանալի բառերը, բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ:

2. Բնութագրի՛ր Գյուլնազ տատին:

3. Առաջին հատվածից դուրս բեր կարևոր միտք արտահայտող տողը կամ տողերը և մեկնաբանի՛ր: 

4. Կարդա՛ տեղեկություններ Աղայանի մասին (բանավոր ներկայացնել դասարանում): 

21.03.2024

Աշխատանք դասարանում 

Կարդա՛ և գրի՛ր, թե ինչ է ասվում բանաստեղծություններում։ 

Ռիչարդ Բախ․ բանաստեղծություններ։ 

19.03.2024

Աշխատանք դասարանում 

,,Հարիսոն Բերջերոն,, պատմվածքի քննարկում։ 

Նախորդ ժամի առաջադրանքների ավարտում։ 

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Անքնություն

 

Դոփո՛ւմ են, դոփո՛ւմ են, դոփո՛ւմ են ձիերը,
Մթի մեջ դոփում են, խփում են պայտերը,
Պայտերը խփում են, խփում են հողին․-
Անծա՜յր է գիշերը, անհայտ է ուղին:
Գնո՜ւմ են, գնո՜ւմ են, գնո՜ւմ են ձիերը,
Մոտիկ են, հեռու են, դոփում են պայտերը,
Պայտերը դոփում են քունքի՛ս մեջ հիմա․-
Անհա՜յտ է աշխարհը՝ անցում է ու մահ

ԻՄ ԽՈՍՔԵՐԸ ԿԱՐԿԱՉՈՒՄ ԵՆ ԿԱՊՈՒՅՏՈՒՄ

Իմ խոսքերը կարկաչում են կապույտում,
Կարկաչում են ու կանչում են, կապույտում:
Կարոտներ կան, որ անմարմին ու տրտում —
Միայն շշուկ ու հնչյուն են — կապույտում:
Երազներ կան, որ կարոտներ են միայն,
Լո՛ւյս կարոտներ, որ կանչում են կապույտում…

Կյանքը - երգի, երկնքի՜ պես անհո՜ւն, անհո՜ւն, -
Կյանքը - կորած աստղերի՜ պես հազարանուն:
Կյանքը - կրակ ճահիճներում՝ կա ու չկա, -
Կյանքը - ճամփորդ, սպասված հյուր, որ պետք է գա:
Կյանքը - երգի, երկնքի՜ պես անհո՜ւն, անհո՜ւն, -
Կյանքը - կորած աստղերի՜ պես հազարանուն ...

 

Ապրեցիր դու ըմբոստ մի դարում— և ոչինչ քեզ հար

չթվաց,

 

Դու տեսար մոտիկն ու հեռուն— և ոչինչ քեզ հար

չթվաց.

 

Դու տեսար փլուզումն ու զարթնումը, անսասան

հիմերի կործանումը—

 

Եվ, բացի պայքարից, աշխարհում քեզ ոչինչ հար

չթվաց։

 

Ելե՜լ են նորից...

 

Ելե՜լ են նորից...
Լսո՞ւմ ես երգերը հնչեղ...
Շիկնել է աշխարհը հրից։ —
Պատրա՞ստ ես, եթե քեզ կանչեն...

Աշխարհը — զգո՞ւմ ես,
Շեփո՜ր է. զնգում է անուշ...
Շիկնե՜լ է, շիկնե՜լ է հսկումս,
Եվ սիրտս — կրակ է և ուժ։

Զգում եմ՝ սրտիս մեջ
Ծփում է ալիք առ ալիք
Արյունը նրանց, որ ելել սեգ՝
Գնում են դեպ կյանքը գալիք...

Օ, ե՛րգ իմ, թռչո՜ւմ ես.
Գիտեմ, որ — ո՛ւր էլ որ թռչես...
Երգիս մեջ կզգա ջերմ ողջույնս
Ընկերը, կամ քո՛ւյրը հրկեզ...

Օ, ե՛րգ իմ, օ, քո՛ւյր իմ հրկեզ..

1. Դուրս բեր անհասկանալի բառերը և բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ։

2. Առանձնացրո՛ւ հետաքրքիր արտահայտություններ և նկարագրություններ։ 

3. Առանձնացրո՛ ւ տրվածներից քեզ դուր եկած բանաստեղծությունը, մի քանի նախադասությամբ ներկայացրո՛ւ ասելիքը։ 

14.03.2024

Աշխատանք դասարանում 

Անքնություն

 

Դոփո՛ւմ են, դոփո՛ւմ են, դոփո՛ւմ են ձիերը,
Մթի մեջ դոփում են, խփում են պայտերը,
Պայտերը խփում են, խփում են հողին․-
Անծա՜յր է գիշերը, անհայտ է ուղին:
Գնո՜ւմ են, գնո՜ւմ են, գնո՜ւմ են ձիերը,
Մոտիկ են, հեռու են, դոփում են պայտերը,
Պայտերը դոփում են քունքի՛ս մեջ հիմա․-
Անհա՜յտ է աշխարհը՝ անցում է ու մահ

ԻՄ ԽՈՍՔԵՐԸ ԿԱՐԿԱՉՈՒՄ ԵՆ ԿԱՊՈՒՅՏՈՒՄ

Իմ խոսքերը կարկաչում են կապույտում,
Կարկաչում են ու կանչում են, կապույտում:
Կարոտներ կան, որ անմարմին ու տրտում —
Միայն շշուկ ու հնչյուն են — կապույտում:
Երազներ կան, որ կարոտներ են միայն,
Լո՛ւյս կարոտներ, որ կանչում են կապույտում…

Կյանքը - երգի, երկնքի՜ պես անհո՜ւն, անհո՜ւն, -
Կյանքը - կորած աստղերի՜ պես հազարանուն:
Կյանքը - կրակ ճահիճներում՝ կա ու չկա, -
Կյանքը - ճամփորդ, սպասված հյուր, որ պետք է գա:
Կյանքը - երգի, երկնքի՜ պես անհո՜ւն, անհո՜ւն, -
Կյանքը - կորած աստղերի՜ պես հազարանուն ...

 

Ապրեցիր դու ըմբոստ մի դարում— և ոչինչ քեզ հար

չթվաց,

 

Դու տեսար մոտիկն ու հեռուն— և ոչինչ քեզ հար

չթվաց.

 

Դու տեսար փլուզումն ու զարթնումը, անսասան

հիմերի կործանումը—

 

Եվ, բացի պայքարից, աշխարհում քեզ ոչինչ հար

չթվաց։

 

Ելե՜լ են նորից...

 

Ելե՜լ են նորից...
Լսո՞ւմ ես երգերը հնչեղ...
Շիկնել է աշխարհը հրից։ —
Պատրա՞ստ ես, եթե քեզ կանչեն...

Աշխարհը — զգո՞ւմ ես,
Շեփո՜ր է. զնգում է անուշ...
Շիկնե՜լ է, շիկնե՜լ է հսկումս,
Եվ սիրտս — կրակ է և ուժ։

Զգում եմ՝ սրտիս մեջ
Ծփում է ալիք առ ալիք
Արյունը նրանց, որ ելել սեգ՝
Գնում են դեպ կյանքը գալիք...

Օ, ե՛րգ իմ, թռչո՜ւմ ես.
Գիտեմ, որ — ո՛ւր էլ որ թռչես...
Երգիս մեջ կզգա ջերմ ողջույնս
Ընկերը, կամ քո՛ւյրը հրկեզ...

Օ, ե՛րգ իմ, օ, քո՛ւյր իմ հրկեզ..

1. Դուրս բեր անհասկանալի բառերը և բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ։

2. Առանձնացրո՛ւ հետաքրքիր արտահայտություններ և նկարագրություններ։ 

3. Առանձնացրո՛ ւ տրվածներից քեզ դուր եկած բանաստեղծությունը, մի քանի նախադասությամբ ներկայացրո՛ւ ասելիքը։ 

4. Ընտրե՛ք Չարենցից սիրելի բանստեղծություններ։ Բանավոր ներկայացնել դասարանում։ 

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Կարդա՛ ,,Հարիսոն Բերջերոն,, պատմվածքը և գրի՛ր քո կարծիքը պատմվածքի վերաբերյալ, ներկայացրո՛ւ արտահայտված գաղափարը։ 

12.03.2024

 Աշխատանք դասարանում 

Ես իմ անուշ Հայաստանի Ես իմ անուշ Հայաստանի արևահամ բարն եմ սիրում, Մեր հին սազի ողբանվագ, լացակումած լարն եմ սիրում, Արնանման ծաղիկների ու վարդերի բույրը վառման, Ու նաիրյան աղջիկների հեզաճկուն պա՛րն եմ սիրում։ Սիրում եմ մեր երկինքը մուգ, ջրերը ջինջ, լիճը լուսե, Արևն ամռան ու ձմեռվա վիշապաձայն բուքը վսեմ, Մթում կորած խրճիթների անհյուրընկալ պատերը սև, Ու հնամյա քաղաքների հազարամյա քա՛րն եմ սիրում։ Ո՛ւր էլ լինեմ - չե՛մ մոռանա ես ողբաձայն երգերը մեր, Չե՜մ մոռանա աղոթք դարձած երկաթագիր գրքերը մեր, Ինչքան էլ սո՜ւր սիրտս խոցեն արյունաքամ վերքերը մեր - Էլի՛ ես որբ ու արնավառ իմ Հայաստան - յա՛րն եմ սիրում։ Իմ կարոտած սրտի համար ո՛չ մի ուրիշ հեքիաթ չկա․ Նարեկացու, Քուչակի պես լուսապսակ ճակատ չկա․ Աշխա՛րհ անցի՛ր, Արարատի նման ճերմակ գագաթ չկա․ Ինչպես անհաս փառքի ճամփա՝ ես իմ Մասիս սա՛րն եմ սիրում։

Առաջադրանքներ

1. Բացատրի՛ր բառերը՝ արևահամ, սազ, ողբանվագ, արնանման, վիշապաձայն, վսեմ, հնամյա, խրճիթ, խոցել, յար, փառք։ 

2. Դուրս գրի՛ր բարդ բառեր։ 

3. Քո բառերով ներկայացրո՛ւ բանաստեղծության բովանդակությունը։ 

4. Համացանցից ճշտի՛ր ,թե ովքեր են Նարեկացին և Քուչակը։

5. Դուրս գրիր մակդիրները։ 

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

1.Կարդա՛ Չարենցի ,,Տաղարան,, շարքի բանաստեղծությունները։ 

2. Առանձնացրո՛ւ քեզ դուր եկած բանաստեղծությունները, մեկնաբանիր։

3.Շարքի բանաստեղծությունները հիմնականում ինչ բովանդակություն ունեն, ինչ թեմայով են գրված։ 

4. Ի՞նչ է տաղը, ո՞ւմ է նվիրված շարքը։

5. Ո՞րն է բանաստեղծությունների լեզվական առանձնահատկությունը։ 

07.03.2024

 Աշխատանք դասարանում 

Կարդում ենք Չարենց

Հնչում են օրերը, կանչում են,

Օրերը – կարմիր ու բոսոր.

Օրերը ղողանջ ու հնչյուն են,

Զնգում են՝ հրե ու հզոր: 

 

Ու սիրտս զնգում է, զնգում է,

Թռչում է՝ կրակ է ու բոց.

Լսո՞ւմ ես սրտի իմ զնգունը, 

Լսո՞ւմ ես, լսո՞ւմ ես, թե ոչ… 

 

Կրա՛կ կա սրտիս մեջ, կրա՛կ կա,

Հրդեհ է՝ վառվում է հրկեզ.

Ալիքը, կուզեմ, որ արա՛գ գա – 

Անդարձ է կարոտը երգիս: 

 

Կուզեմ, որ կյանքի մեջ գալիք այն 

Երգերս զնգան ու հնչեն 

– Կուզեմ, որ լսե, ա՜խ, գալիքը 

Երգերս այս վառ ու հնչեղ…

1. Բացատրի՛ր բառերը՝ բոսոր,ղողանջ, հրե, բոց, գալիք։ 

2. Ի՞նչ գույն է փոխանցում բանաստեղծությունը։ Դո՛ւրս գրիր գույն արտահայտող բառերը։ 

3. Ի՞նչ տրամադրություն, զգացում է փոխանցում բանաստեղծությունը։ 

4. Փորձ՛ր մեկնաբանել բանաստեղծությունը։ 

Կարդում ենք Չարենց ․ Տաղարան

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

• Անգիր սովորի՛ր Չարենցի ,,Ես իմ անուշ Հայաստանի,,  բանաստեղծությունը, 
• Ընտրի՛ր Չարենցի բանաստեղծություններից մեկը, ընթերցիր, ձայնագրի՛ր և տեսագրի՛ր։ Տեղադրի՛ր բլոգումդ։ 

05.03.2024

 Աշխատանք դասարանում 

,, Թմկաբերդի առումը,, պոեմի քննարկում։ 

Գրե՛ք շարադրություն այս վերնագրերից մեկով՝

• Գործն է անմահ, լավ իմացե՛ք,
• Մենք ամենքս հյուր ենք կյանքում,
• Ականջ արեք, մի բան պատմեմ...,
• Ամեն ինչ անցողիկ է...։

Կարդում ենք Չարենց ․ Տաղարան

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Դու իմ գարնան առավոտ- ինչպե՞ս կանչեմ քեզ հիմա.
Դու հարազա՜տ, սրտիս մոտ – ինչպե՞ս կանչեմ քեզ հիմա:
Եվ դու, ոսկի իմ ամառ, հրանման, հրավառ,
Ամռան կեսօր դու իմ տոթ – ինչպե՞ս կանչեմ քեզ հիմա:
Եվ դու, ոսկի իմ աշուն, աշնան մրգի պես հասած,
Անուշացած մրգի հոտ – ինչպե՞ս կանչեմ քեզ հիմա:
Դուք բոլորդ հեռացել, մնացել եմ հիմա ծեր
Եվ իմ սրտով արյունոտ – ինչպե՞ս կանչեմ ձեզ հիմա:
Ահա սրտին իմ արդեն մոտեցել է մի պառավ
Ու բերել է մահվան բոթ – ինչպե՞ս կանչեմ ձեզ հիմա…

Առաջադրանքներ

1. Քո կարծիքով այս բանաստեղծությամբ ինչ է ուզում ասել Չարենցը:

2. Բացատրի՛ր բառերը՝ հրանման, տոթ, բոթ:

3. Բանաստեղծությունից դուրս գրի՛ր մակդիրները:

4. Ի՞նչ բառերով է Չարենցը  ներկայացնում /ինչպիսի/ գարունը, ամառը, աշունը:

5. Ո՞ր տողն է կրկնվում, քո կարծիքով այդ կրկնությունը ի՞նչ է տալիս բանաստեղծությանը:

29.02.2024, հինգշաբթի 

 Աշխատանք դասարանում 

,, Թմկաբերդի առումը,, պոեմի քննարկում։ 

Գրե՛ք շարադրություն այս վերնագրերից մեկով՝

• Գործն է անմահ, լավ իմացե՛ք,
• Մենք ամենքս հյուր ենք կյանքում,
• Ականջ արեք, մի բան պատմեմ...,
• Ամեն ինչ անցողիկ է...։

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Կարդա՛ ,,Թմկաբերդի առումը,, պոեմն ամբողջությամբ։ 

1. Բացատրի՛ր բառերը՝ կեռ, հորդորել, շուք, հանապազ, որոտալ, գոռ,  պապանձվել, մրափել, չարագուշակ, ահեղ, դավ, գահույք, 

2. Առանձնացրո՛ւ Թաթուլին նկարագրող տողերը։ 

3. Քո կարծիքը գրի՛ր տիրուհու դավաճանության, այնուհետև շահին տված պատասխանի վերաբերյալ։ 

Քաջ էր ու սիրուն քեզնից առավել.
Մի բարձր ու ազնիվ տղամարդ էր նա.
Կնոջ մատնությամբ ամրոց չէր առել,
Չէր եղել կյանքում երբեք խաբեբա…

4.  Հեղինակն այս պոեմով ի՞նչ գաղափար է փոխանցում։ 

27.02.2024,  երեքշաբթի 

 Աշխատանք դասարանում 

Կարդա՛ ,,Թմկաբերդի առումը,, պոեմի Նախերգանքը։ 

1.Մեկնաբանիր տողերը՝

Ա․ Անց են կենում սեր ու խընդում,

Գեղեցկություն, գանձ ու գահ,
Մահը մերն է, մենք մահինը,
Մարդու գործն է միշտ անմահ։

Բ․ Չարն էլ է միշտ ապրում անմեռ,

Անե՜ծք նըրա չար գործքին,
Որդիդ լինի, թե հերն ու մեր,

Թե մուրազով սիրած կին։

2. Առանձնացրո՛ւ անհասկանալի բառերը բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ։ 

3. Քո մեկնաբանությամբ գրի՛ր հեղինակի ասելիք ։ 

 

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Կարդա՛ ,,Թմկաբերդի առումը,, պոեմի 1-6 մասերը։ 

1. Բնութագրի՛ր Թաթուլին։ 

2. Մեկնաբանի՛ր այս տողերը՝ 

Գըլխովը շա՜տ ամպեր կանցնեն,

Սարը միշտ կա անսասան։

3. Դո՛ւրս գրիր Թմկա տիրուհուն ներկայացնող տողերը։ 

4. Առանաձնացրո՛ւ անհասկանալի բառերը և բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ։ 

22.02.2024, հինգշաբթի

 Աշխատանք դասարանում 

Թումանյանի բալլադները։ 

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Կարդա՛ Թումանյանի ,,Փարվանա,, բալլադը և 8-9 նախադասությամբ արձակ շարադրի՛ր բովանդակությունը: 
Փորձի՛ր պազել՝ ինչ է բալլադը: 
Նայի՛ր ,,Փարվանա,, բալլադի մուլտֆիլմը: 

20.02.2024, երեքշաբթի

 Աշխատանք դասարանում

Անգիր սովորած բանաստեղծությունների ներկայացում։  

Կարդա՛ ,,Ինչպես Թումանյանը կտավներ,, փրկեց,, :  

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Կարդա՛ Թումանյանի ,, Իմ ընկեր Նեսոն,, պատմվածքը: 

1. Առանձնացրու կարևոր միտք արտահայտող հատվածները: 

2. Պատմվածքում կա՞ հարուստների և աղքատների հարաբերություն կամ տարբերություն: 

3. Ներկայացրո՛ւ քո մտորումները պատմվածքի վերաբերյալ: 

15.02.2024,  հինգշաբթի

 Աշխատանք դասարանում 

Թումանյանի բանաստեղծությունները: Ընթերցել, վերլուծել։ 

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Ընտրել Թումանյանի ստեղծագործություններից մեկը, ընթերցել, ձայնագրել կամ տեսագրել , տեղադրել բլոգում: Կարող է լինել մեդիաընթերցում,  հեքիաթի բեմադրություն, ընտանեկան ընթերցում և այլն: 

Ընտրությամբ որևէ բանաստեղծություն սովորել անգիր։ 

13.02.2024,  երեքշաբթի

 Աշխատանք դասարանում 

Կարդա՛ բանաստեղծությունը.

Ա՛խ, ես երանի

Կայծակ լինեի,

Որոտ-ճայթյունով

Մըռայլ ամպերից

Ժայթքեի ըմբուսո,

Զարկեի ուժգին,

Պատռեի խավար

Կամարը երկնի,

Ցույց տայի մարդուն

Գաղտնիքը վերին,

Որ տեսներ՝ այնտեղ

Ի՞նչ բան կա ահեղ,

Կամ Ո՞վ է նըստած

Եվ ո՞ւր է Աստված...

 Բացատրի՛ր բառերը՝ որոտ, ըմբոստ, ահեղ, զարկել։ 

Ի՞նչ տրամադրություն է արտահայտում բանաստեղծությունը։ 

Շարադրություն գրի՛ր ,,Երանի ես...,,վերնագրով: 

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Դիտել Թումանյանի մասին պատմող ֆիլմը, նշումներ անել: 

08.02.2024, հինգշաբթի

 Աշխատանք դասարանում 

Գարուն

Գարունը այնքա՛ն ծաղիկ է վառել,
Գարունը այնպե՛ս պայծառ է կրկին.
— Ուզում եմ մեկին քնքշորեն սիրել,
Ուզում եմ անուշ փայփայել մեկին։

Այնպե՛ս գգվող է երեկոն անափ,
Ծաղիկներն այնպես նազով են փակվում.
— Շուրջըս վառված է մի անուշ տագնապ,
Մի նոր հուզում է սիրտըս մրրկում…

Անտես զանգերի կարկաչն եմ լսում,
Ւմ բացված սրտում հնչում է մի երգ.
—Կարծես թե մեկը ինձ է երազում,
Կարծես կանչում է ինձ մի քնքուշ ձեռք…

• Նոր վերնագիր մտածիր բանաստեղծության համար:
• Բացատրի՛ր տրված արտահայտությունները՝ Գարունը այնքնա ծաղիկ է վառել: Իմ բացված սրտում հնչում է մի երգ:
• Դուրս գրիր բնությունը ներկայացնող պատկերները:
• Գրի՛ր շարադրություն ,,Գարունը այնքան ծաղիկ է վառել,, վերնագրով։ 

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Կարդա՛  ,,Մթնշաղի անուրջներ,,  շարքի բանաստեղծությունները, առանձնացրո՛ւ քեզ դուր եկածները, գրի՛ր , թե ինչի մասին են, ինչ զգացումներ են արտահայտում։ 

06.02.2024, երեքշաբթի

 Աշխատանք դասարանում 

,,Գարնան քաղաքում,, բանաստեղծության քննարկում։ 

Կարդա՛ Երաժշտությունը կյանքից լավ է։ 

 ,,Մթնշաղի անուրջներ,, 

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Կարդա՛ 

Վահան Տերյանի վեիջին ժամերը ։ 

01.02.2024

 Աշխատանք դասարանում 

Կարդա՛ բանաստեղծությունը, կատարի՛ր առաջադրանքները:

Գարնան քաղաքում

 Լցվում է փողոցն աղմուկ ուշարժում,

Դալուկ դեմքերին ծաղկում է ժպիտ,

Փայլում են տներն արևի փոշում,

Երկինք են պարզվում ծառերը վտիտ…

Դեռ չչորացած բուլվարի վրա

Ճչում են զվարթ մանուկն՚երն արդեն.

Բոլոր խոսքերը խորհուրդ են հիմա

Եվ հայացքները նետ են իրար դեմ…

Մայթի քարերը հարազատ են քեզ —

Քեզ նոր է թվում երգը հնամյա.

Ազատ է հոգիդ, անչար է և հեզ,

Եվ տխրությունդ անուշ է հիմա…

Ժպտուն աղջիկներ՝ ծաղիկների պես,

Տիկիններ շքեղ և ծիծաղելի —

Բոլորը հիմա սիրելի են քեզ,

Ամեն ինչ անուշ խորհրդով էլի…

Մեռած սրտերն էլ, ծաղիկների պես,

Բացվում են հիմա արևի փոշում.

Մի քաղցր հուզում արբեցնում է քեզ,

Ու, հոգսով մղված՝ հոգսդ չես հիշում…

Օրհնությո՜ւն քեզ, ե՛րգ, և երա՛զ, և սե՛ր,

Օրհնությո՜ւն քեզ, կյա՛նք անուշ և անհուն,

Օրհնությո՜ւն և քե՛զ, տանջանքի գիշեր:

Եվ երկունք, և մահ — փա՛ռք և օրհնությո՛ւն…

• Դուրս գրի՛ր անհասկանալի բառերը և բառարանի օգնությամբ բացատրիր:
• Բանաստեղծության մեջ ինչպես է նկարագրվում գարնան քաղաքը, գրավոր ներկայացրու:

Կարդա՛ Երաժշտությունը կյանքից լավ է։ 

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

 ,,Մթնշաղի անուրջներ,, ժողովածուից  ընտրությամբ մեկ բանաստեղծություն սովորեք անգիր, ձյանագրեք կամ տեսագրեք ձեր ընթերցումը ՝ հրապարակելով բլոգում։ 

30.01.2024

Աշխատանք դասարանում 

ՇԻՐԱԿԻ ԴԱՇՏԵՐԻՑ

Աստղերն են ժպտում լուսեղեն նազով,
Խաղաղ դաշտերը մութն է համբուրում.
— Ես կախարդված եմ միշտ նույն երազով,
Միշտ նույն ցնորքն է իմ սիրտը այրում։
Մոտեցած երկնից աստղերը պայծառ
Ժպտում են խաղաղ քո աչքերի պես.—
— Իմ լքված սրտի կարոտը անծայր
Ամեն ինչի մեջ որոնում է քեզ…

• Էլ. բառարանի օգնությամբ բացատրել բառերը՝ անծայր, ցնորք, լուսեղեն:
• Դուրս գրել և բացատրել փոխաբերաբար օգտագործված նախադասությունները:
• Ինչպես կբացատրես այս միտքը՝ Խաղաղ դաշտերը մութն է համբուրում;
• Ինչպիսին էին Շիրակի դաշտերը, նկարագրի՛ր ըստ բանաստեղծության:
• Առանձնացրու բնության նկարագրությունը և հոգեվիճակ արտահայտող տողերը:

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Վերհիշել Տերյանից անգիր սովորած բանաստեղծությունները կամ սովորել՝

• Կարծես թե դարձել եմ ես տուն, 
• Հայտնություն,
• Մթնշաղ