вторник, 24 апреля 2018 г.

Համբարձման ծես. հայրենագիտական-ազգագրական նախագիծ

Նախագծի մասնակիցներ՝ Արևմտյան դպրոցի 5-րդ դասարանի սովորողներ
Նախագծի ընթացքը՝ ապրիլի 20-30
Նախագծի նպատակը՝
  • ծանոթանալ ծեսին
  • հարստացնել գիտելիքները
  • հետազոտական աշխատանք կատարել

Նախագծի ընթացքը

Առաջին փուլ
Հետազոտական աշխատանք
  • Համբարձման ծես. ինչպե՞ս են տոնել, ի՞նչ ծիսական տիկնիկներ, ատրիբուտներ են ունեցել: 
  • Ծիսական երգեր
  • Ծիսական մաղթանքներ
  • այլ 
Համացանցից գտնել նյութեր, ընթերցել, ձայնագրություններ,հարցազրույցներ պատրաստել: 

четверг, 19 апреля 2018 г.

Ֆիզիկական կրթություն և անվտանգ կենսագործունեություն ուսումնական բնագավառի կազմակերպում

1-3-րդ դասարաններ
Ֆիզկուլտուրան կազմակերպվում է ամենօրյա պարապմունքներով, որոնք ներառում են մարմնամարզական վարժություններ, շարժուն խաղեր, հեծանիվ: Առաջին դասարանցիները շաբաթական մեկ անգամ լողում են: Ծրագրի մաս են նաև բազմամարտի նախագծերը, քայլարշավները, բարձունքներ արշավելը, որոնց ընթացքում սովորողները ծանոթանում են անվտանգ գործունեության տարրերին:

5-6 տարեկանները, 2.2, 2.1 դասարանների սովորողները շաբաթական մեկ անգամ լողում են փակ լողավազանում, հեծանիվ վարել են սովորում, մարզական պարապմունքներ են անցկացնում դպրոցի մարզադահլիճում կամ այգու ավազե հրապարկում:

воскресенье, 15 апреля 2018 г.

Անհատական աշխատաժամանակ. 16-20.04.2018

16.04.2018
08:45-09:00` սովորողների ընդունում կայանատեղիում կամ Արևմտյան դպրոցում
09:00-09:15` ընդհանուր պարապմունք
09:20-10:30` հանդիպում ծնողի հետ, 5 տարեկանների ծրագրի ներկայացում
10:30-11:00` Մայր դպրոցից քայլարշավ Արևմտյան դպրոց, հեղինակային կրթական ծրագրի ներկայացում 
11:00-11:45` Հայրենագիտության դասաժամ 5.1 դասարանում 
11:50-12:35` Հայրենագիտության դասաժամ 5.2 դասարանում 
12:50-13:35` Մայրենի 5.1 դասարանում 
13:40`  Հանդիպում վերապատրաստվողների հետ, Մայր դպրոցում վերապատրաստման օրվա ամփոփում
15:30-ից
  • Ուսումնական Գյումրի նախագծի ամփոփում, նյութերի պատրաստում
  • աշխատանք կայքի հետ
  • էլ. փոստի աշխատանքներ
  • մասնաժողովների նյութերի պատրաստում

понедельник, 9 апреля 2018 г.

Անհատական աշխատաժամանակ. 09-13.04.2018

Ապրիլի 9

08:45-09:00` սովորողների դիմավորում Արևմտյան դպրոցում կամ կայանատեղիում
09:00-09:15` ընդհանուր պարապմունք Արևմտյան դպրոցում 
09:15:11:05` աշխատանք Արևմտյան դպրոցում. կազմակերպչական հարցեր, պարտիզապուրակային նախագծերի համակարգում, անհատական նախագծերի, աշխատանքների քննարկում-մասնակցություն դասավանդողների հետ 
11:05-11:50` Հայրենագիտության դասաժամ 5.1 դասարանում 
11:55-12:40` Հայրենագիտության դասաժամ 5.2 դասարանում 
12:40- 17:00` աշխատանք Արևմտյան դպրոցում

  • Ուսումնական Գյումրի . նախագիծ
  • Աղբի հավաքման աշխատանքների կազմակերպում
  • Արտմիջավայրի նախագծերի քննարկում Զառա Ոսկանյանի հետ
  • Այլ կազմակերպչական աշխատանքներ

воскресенье, 8 апреля 2018 г.

Գյումրի . ուսումնահետազոտական նախագիծ

Մասնակիցներ՝ Արևմտյան դպրոց-պարտեզի 5-րդ դասարանի սովորողներ
Ճամփորդության օրը՝ 13-15.04.2018. եռօրյա ճամփորդություն 
Գիշերակացը՝ Գյումրու Հայորդաց տանը 
Ճամփորդության նպատակը՝ 
  • Ծանոթություն քաղաքի առօրյային, մշակությաին կյանքին, ճարտարապետությանը
  • Քայլք-զբոսանք Գյումրիում. գարնանային Գյումրին
  • Նոր ուսումնական նախագծերի , մտահղացումների առաջացում 
  • Գյումրվա խոսքը, քաղաքի բնակիչները. տեսանյութեր, պատումներ, ֆոտոշարեր
  • Ընթերցումներ Գյումրիի փողոցներում 
  • Կրթական փոխանակումներ
Ճամփորդության երթուղին՝ Երևան- Մաստարա-Գյումրի -Արուճ- Երևան

Այցելվող վայրեր
  • Կանգառ Մաստարայում. այցելություն Մաստարայի եկեղեցի
  • Գյումրի
  • Յոթ վերք եկեղեցի
  • Ֆռռիկի պատրաստման արհեստանոց
  • Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցի
  • Սև բերդ
  • Վարպետաց, Ռուսթավելու և Գորկու փողոցներ
  • Ձիթողցոնց թանգարան
  • Ավ. Իսահակյանի տուն-թանգարան 
  • դարբնոց. արհեստոգործական աշխատանքի ուսումնասիրում 
Մարտի 13
11:00` մեկնում Արևմտյան դպրոցի հայրենագիտական կայանից
13:30` Մաստարա, այցելություն եկեղեցի, ուսումնասիրություն, հետազոտական աշխատանք
14:30`  ժամանում Գյումրի
15:00-16:00` կրթական փոխանակումներ Գյումրիի Սուրբ Մարիամ նախակրթարանում 
մանկական խաղերգերի ուսուցում-խաղ  ,,Սովորող-սովորեցնող,, նախագծով
15:30 ` ժամանում Հայորդաց տուն, տեղավորում կացարանում 
16:00` ճաշ
17:00` Միասնական պարեր, պարերգեր, ընթերցումներ Հայորդաց տան սաների հետ
18:00` Երեկոյան զբոսանք Գյումրիի փողոցներում, պարերգեր Գորկու այգում, միասնական ընթերցումներ , հարցազրույցներ գյումրեցիների հետ
19:00` ընթրիք
20:00` օրվա ամփոփում, քննակրում , ինտելեկտուալ խաղերի կազմակերպում 
22:30` քուն 

Մարտի 14
08:00` վերկաց
08:30` անձնական հիգիենա 
09:00` առավոտյան ընդհանուր պարապմունք, նախավարժանաք
09:30` նախաճաշ
11:00` այցելություն Սև բերդ, ընթերցումներ, պարերգեր
12:30` Ձիթողցոնց թանգարան
13:30` Ամենափրկիչ և Սուրբ Աստվածածին եկեղեցիներ
15:00` ճաշ
16:30` այցելություն Ֆռռիկների, հոլերի պատրաստման արհեստանոց
17:30` երեկոյան շրջայց Գյումրիում, Ռուսթավելու, Վարպետաց փողոց
19:00` ընթրիք
20:00` օրվա ամփոփում, տրամաբանական խաղեր 
22:30` քուն

Մարտի 15
08:00` վերկաց
08:30` անձնական հիգիենա
09:00` առավոտյան ընդհանուր պարապմունք, նախավարժանք
09:30` նախաճաշ
10:00-11:00` իրերի հավաքում, տեղավորում, տարածքի մաքրում 
11:00` Ավ. Իսահակյանի տուն-թանգարան
12:00` այցելություն դարբնոց, արհեստագործական աշխատանք, հետազոտական աշխատանք
13:00` մեկնում Մարմաշեն
15:00` ճանապարհ դեպի Երևան
18:00` Երևան 

Նախահաշիվ
Մեկ սովորողը վճարում է
տրանսպորտի գումար՝ 4.000
սննդի գումար՝ 3.500
թանգարանի մուտքավճար՝ 500
ընդհանուր հաշվարկ՝ 8.000

Անհրաժեշտ իրեր
  • Ճանապարհի համար օրապահիկ՝ բրդուճներ, ջուր, միրգ
  • հարմար ուսապարկ
  • անհատական ճամփորդական սպասք. ափսե, բաժակ, գդալ, պատառաքաղ, խորը ափսե
  • տաք հագուստ
  • սպորտային հագուստ
  • հիգիենայի պարագաներ
  • սպիտակեղեն՝ սավան, ծածկոց, բարձի երես
  • արևապաշտպան գլխարկ, ակնոց
Ճաշացանկ 

13.04.2018
Ճաշ. հնդկաձավարով փլավ, տոմատի սոուս, կաղամբով աղցան,հաց, պանիր,  խնձոր
Ընթրիք. կարտոֆիլ, հազարով աղցան, վարունգ, պանիր, հաց, կարագ,թեյ, նարինջ

14.04.2018
Նախաճաշ. ձու, հաց, պանիր, կարագ, ջեմ, թեյ, միրգ
Ճաշ. վերմիշելով փլավ, խավիար, կարտոֆիլով աղցան, հաց, պանիր
Ընթրիք. հավի մսով կոտլետ, տապակած կարտոֆիլ, վարունգ, հաց, պանիր, թեյ, կարագ

15.04.2018
Նախաճաշ. նրբերշիկ, հաց, պանր, ջեմ, կարագ, թեյ, միրգ
Ճաշ՝ նախապես պատրաստված բրդուճներ
Ճաշացանկը կարող է փոխվել սովորողների հետ քննարկելուց հետո:

Ակնկալվող արդյունքը՝
  • Ճամփորդական տպավորությունների հրապարակում պատումի, տեսանյութի, ռադիոնյութի տեսքով
  • Բացահայտում ենք Գյումրին մեր աչքերով
  • Պայմանավորվածությունների, կապերի ամրապնդում 



вторник, 3 апреля 2018 г.

Զատիկ

Հայոց տոների շարքում Զատիկը բնության զարթոնքը խորհրդանշող ամենասիրված ու ամենամեծ տոնն է, որը եկեղեցական օրացույցով կատարվում է գարնանային գիշերահավասարից և լուսնի լրումից հետո եկող առաջին կիրակին:
Քրիստոսի Հարությունը քրիստոնեական վարդապետության և հավատի հիմքն է:
Զատիկը թե Հին, և թե Նոր Կտակարաններում համարվում է 5 տաղավար տոներից մեկը: Հիսուս Քրիստոսի խաչելությունից եւ մահից հետո` երեկոյան, բարեպաշտ մարդիկ Նրա մարմինը իջեցրին խաչից եւ դրեցին վիմափոր գերեզմանի մեջ, փակելով մեծ քարով: Երեք օր հետո` կիրակի առավոտյան, յուղաբեր կանայք` Մարիամ Մագդաղենացին, Հակոբի մայր Մարիամը եւ Սողոմեն, գնացին գերեզման անուշաբույր յուղերով օծելու Քրիստոսի մարմինը, սակայն զարմանքով տեսան, որ քարայրի մուտքի քարը հեռացված է, իսկ գերեզմանը` թափուր: Մինչ նրանք տարակուսում էին, երևացին երկու հրեշտակ և ասացին. «Ինչո՞ւ եք ողջին մեռելների մեջ փնտրում: Այստեղ չէ, այլ հարություն առավ»:
Ս. Հարության տոնին նախընթաց երեկոյան եկեղեցիներում մատուցվում է Ճրագալույցի Ս. Պատարագ, որի ընթացքում պահք պահողները Ս. Հաղորդություն ստանալով, դուրս են գալիս պահքից և սկսում են զատկական տոնախմբությունները: Այդ օրվանից հավատացյալները միմյանց ողջունում են `Քրիստոս Հարյավ ի մեռելոց ավետիսով, պատասխանն է`Օրհնեալ է Հարությունը Քրիստոսի։
Տոնի նախօրեին և բուն Զատկի տոնի օրը մարդիկ միմյանց ողջունել են Քրիստոսի հարության առթիվ, մասնակցել պատարագին, ծիսական սեղանի շուրջը հավաքվել` պասից դուրս եկել, ձվակռիվներ, հանրային պարեր ու խաղեր կազմակերպել, խնջույքներում ուրախացել, նախշած ձվեր միմյանց նվիրել:
Գրիգոր Տաթևացին ձուն կարմիր ներկելու մասին ասում էՄիայն Զատիկին ենք ձուն կարմիր ներկում, որովհետև ձուն օրինակ է աշխարհի, և, ինչպես իմաստուններն են ասում` դրսի կեղևը նման է երկնքին, թաղանթը` օդին, սպիտակուցը` ջրին, դեղնուցն էլ երկիրն է»:
Իսկ կարմիր գույնը խորհրդանշում է, որ աշխարհը գնվեց Քրիստոսի Արյամբ: Եվ մենք կարմիր ձուն մեր ձեռքերի մեջ առնելով` հռչակում ենք մեր փրկությունը։ Այն կարմիր ներկելու ծիսականությունն իր մեջ պարունակում է ուժի, սիրո և զոհաբերման գաղափարը:
Զատիկը նաև տնօրհնեքի օր էր: Քահանաները տնից տուն էին շրջում,օրհնում իրենց մեկնված մատուցարանները, որոնց վրա դրված էին լինում թթխմոր, աղ, խունկ, հացահատիկ, ջուր և այլ բարիքներ: Օրհնվում էր բարիքը` ապահովելով տարվա լիությունը:
Հաջորդ օրը` երկուշաբթի, Զատկի մեռելոցն էր (տարվա երկու կարևորագույն մեռելոցներից մեկը): Բոլորը, նորատի հարսներից բացի, գերեզմանատուն էին գնում` իրենց հետ ունենալով զատկական կերակուրներ:
Սուրբ Հարության տոնին առաջներում մատաղ էին անում:Եփված մատաղը բաժանվում էր կիրակի օրը` զատկական պատարագից հետո: Այն տրվում էր հատկապես աղքատներին ու կարիքավորներին: Մատաղի միսը կարմիր ներկած ձվերի հետ տանում էին նաև գերեզմանատուն:
            Ձուն բուսանախշվել է հետևյալ եղանակներով.
Սոխի կեղևով ներկված ձվին սոսնձել են տարբեր տեսակի կանաչիների տերևներ: Այնուհետև մի քանի ժամ ձուն թթու թանի մեջ են պահել և հանելուց հետո սոսնձած տերևներից զգուշությամբ ազատել: Սոսնձած մասերում կարմիր գույնի նախշազարդ տերևների դաջվածք է մնացել, իսկ շուրջը թթու թանից սպիտակած է եղել: Ստացվել է տերևազարդ ձու:
Մինչ սոխի կեղևներով ձվերի ներկելը, դրանց վրա դրվել են բույսերի տերևիկներ և ցանցավոր կտորով պինդ կապել այնպես, որ հեղուկը ձվի կեղևի և տերևի արանքը չթափանցի: Խաշելուց հետո ձուն կարմրել է, իսկ տերևների տեղը սպիտակ է մնացել:
Նորածիլ կանաչ տերևները կամ թղթե նախշերը սոսնձով ամրացնելով ձվին` այն մի քանի ժամ գցում էին թթու թանի մեջ, ապա զգուշությամբ հեռացնում կպցրած նախշը: Դաջվածքը թթու թանից գեղեցիկ սպիտակում էր:
Զատիկին ձվերը փնջում էին գույնզգույն թելերով, մանր ուլունքներով, ներկում էին և զարդանախշում: Սովորաբար փնջած ձվերի բութ ծայրում գույնզգույն թելերի փնջիկ է թողնվում, իսկ ծուր ծայրում նույն թելերից հյուսված պարան, որով էլ այն կախում են տան առաստաղից, ամրացնում պատի աչքի ընկնող տեղում, կամ էլ հայելու առջև:
Ձվի հետ մեկտեղ տարածված է եղել նաև ընկույզ փնջելը: